Crowdfunding nedir? Crowdfunding, ya da bazen Türkçe olarak tanımıyla ‘kitle fonlaması’ bir grup, kişi ya da kitlenin ilgi duydukları bir projeyi fonlamasıdır. “Birlikten kuvvet doğar” düşüncesiyle gelişmiş bir bağış türüdür.
Geçmiş senelerde, özellikle ABD’de ekonominin gerilemesi sebebiyle popülarite kazanan Crowdfunding, start-uplardan, sanata, küçük araştırma projelerinden, 
toplumsal projelere binlerce proje fikrine milyarlarca dolar fon sağlamakta başarılı oldu. Önümüzdeki senelerde İngiltere ve Avrupa’da da yüzlerce milyon Avronun bu tür projeleri fonlamaya devam etmesi hedefleniyor.
Fonlabeni.com, Biayda.com ve Projemefon.com gibi sitelerle beraber crowdfunding girişini Türkiye’ye yapmıştır. Çok başarılı bir fonlama kanalı olarak kendisini yurtdışında ispatlamış olan crowdfunding Türkiye’de ve insanlarınla da bu şekil bir başarı kazanabilir mi peki?
Şimdiye kadar Türkiye’de bulunan crowdfunding platformlarında bir çok küçük projeler fonlanmıştır. Ancak insanlarımızın başlattığı bir proje veya kampanyalar çok geniş ilgi görmemiştir. Ta ki bugünlere kadar…
İspatlamış olan bir proje su an gündemde!
Crowdfunding kanalı ile son günlerde Türklerin en hızlı ve özel bir projesi dünyaya damgasını vurdu! Gezi Park eylemlerinin Türkiye’deki başın sessizliği sonrası ve uygulanan polis şiddetini dünyanın göz önüne getirmek isteyen Amerikalı Türk bir grup saygın ABD gazetesi, New York Times da tam sayfalık bir bilinçlendirme (awareness) kampanyası üzerine gerçekleştirdi. Kampanya www.indiegogo.com aracılıyla yapıldı ve sadece 4 gün içerisinde 53.800$lik hedefini tutturmakta kalmayıp, nerdeyse ikiye katlayan kampanyada 07.06.2013 tarihi itibariyle 2.500’u aşkın, Türkiye dahil, dünyanın dört bir yanındaki kişiden 102.037$ toplanmıştır.
Peki bunu nasıl başarıyla gerçekleştirmişler?
Bu tarz kampanyaların başarılı olabilmesi için iki unsur özellikle göz önünde bulundurulmalıdır. Birincisi kampanyanın ulaşacağı kitlenin büyüklüğü. Diğeri ise kampanyanın mesajı. Mesaj kitleye hitap edebilecek mi? Onları o an harekete geçirecek ve motive edebilecek mi?
Peki basarisiz kampanyaların biraz önce bahsettiklerimin yer almaması dışında ne getirebilir?
Üst üste kurumunuzun kampanyaları hedeflerini tutturamamış ise, bağışçılarının gözünde kurumun itibarini zedeler ve bağışçıyla birlikte, potansiyel bağışçıların da kuruma güven kaybına sürükler. Göz önünde bulundurulması gereken bir önemli neden daha var, “donor fatigue” diye adlandırılan bağışçılara çok sik kampanya ve destek çağrılarından ötürü onları yormadır. Bu tarz hareketler kurumu ‘doyumsuz’ olarak gösterir ve yine bağışçı karşısında itibarini çürütebilir.
Demek ki kurumunuz veya projeniz çevreniz ve toplumumuzun güvenini kazanmış ise, ortak tutkuları (passion’ları) olan bir grup insan, ister bir hafta, ister bir sene içerisinde bunu başarabilir.
Bu kampanya hakkında daha fazla bilgi almak için: http://igg.me/at/occupygezi
Not: Bu yazımda Crowdfunding konusunun sadece kar amaç gütmeyen sektörel çalışmalarından/projeleri göz önünde bulundurarak anlattım.
Umut
Haziran 10, 2013
Merhaba, öncelikle yazınız için teşekkürler…
Benim konu ile ilgili bir sorum olacak:
Kar amacı gütmeyen bir kuruluşun projesini ya da derneğinin faaliyetlerini böyle bir platformda sergileyerek bağış toplaması hukuki açıdan sorun yaratır mı?
aozguzuzun
Haziran 10, 2013
Gunaydin,
Ilk basta yaziya ve siteye ilginiz icin tesekkur ederim. Umarim sitenin icerikleri size yardimci olmustur. Bir de Turkcem hala gelismekte, bu sebeple lutfen yazima ve imla hatalarimi goz ardi ederseniz sevinirim 🙂
Simdi crowdfunding platformindaki yapilan maddi desteklere deginerek “teknik” bir farka deginmek istiyorum… Hem teknik, hem de hukuki alandan bahsettigimiz bir kurulus “bagis” topluyor olmuyor ve bagis makbuzu kesilmiyor. Yani destekler direk kuruma yapilmiyor, projenin yer aldigi site araciliyla yapiliyor. Simdilik bu tur fonlama kanali bireysel anlamda daha basarili olmakta (ornegin bir bireyin kurumun projesini destekleyip bu platformu kullanarak duyurmak) dunyada bir cok kurum da bu yonden hareket ediyor. Bunu maraton kosu etkinliklerinle karsilastirabiliriz. Bir kisi “su dernek” icin kosuyorum deyip cevresinden maddi destek toplayip kuruma veriyor. Ancak crowdfunding platformlarinda karsiliginda bir bagis makbuzu kesilemez, vergi muafityeti olmuyor. Bu sadece Turkiyenin yasal durumundan degil, ABD gibi kaynak gelistirme alani gayet gelismis ulkeler icin de dahil. Bagis dendiginde bu alanda, genel olarak kar amaci gutmeyen bir projeye maddi destekte bulunmaktan bahsediliyor. Ilavetten, maddi katkida bulunarak, karsi taraftan bir hisse, hediye vs. alinmiyor benim bahsettigim orneklerde (ki bu tarz projeler/ornekler daha da cok var). Crowdfunding platformlarina gelince, TRde yeni sayilan bir destek kanali sayildigi icin yasal olarak bosluklar var ama yavas yavas gelistirlmektedir, onumuzdeki senelerde de (umarim) resmi olarak dernek ve diger kuruluslar bu platformu kullanabileceklerdir. Umarim sorunuzu dogru bir sekilde yanitlamisimdir.
Umut
Haziran 17, 2013
Öncelikle sizin 1 saat sonra verdiğiniz cevaba ben bir hafta sonra geri dönüş yapabildiğim için üzgünüm. : )
Crowdfunding ile ilgili verdiğiniz cevabınız için çok teşekkür ederim, Kafamda bu konudaki bazı boşlukları doldurmama yardımcı oldu.
Yazılarınızın devamını ve size çalışmalarınızda başarılar dilerim